Namaz ve dinlerdeki yeri

Kur’an’da secde, ruku ve kıyam vardır ama namaz yoktur. Namaz Farsça bir kelimedir ve Kur’an’daki karşılığının salat olduğu öne sürülür. Ancak salat ve türevleri olan sallu, salli kelimelerinin kimi ayetlerde namaz olması mümkün değildir. Bu çelişkiyi İslamcılar “Her salat kelimesi namaz anlamına gelmez” diye gidermeye çalışır ama hangi salat-sallunun namaz, hangisinin destek-saygı vs. anlamlar taşıdığında kendileri de anlaşamaz.

Günümüzdeki namazın Emeviler döneminde Halife Mervan zamanında biçimlendirildiği bilinmektedir. Ama öncesinde ne aşamalardan geçtiği bilinmez. Ancak namaz surelerinin, salavatların, rukuye-secdeye varırken ve rukude-secdede söylenenlerin, tespih çekme ve diğer bir takım ritüellerin Muhammed’den sonraki aşamalarda edinildiği ve uydurma hadislerle desteklendiği kuvvetle muhtemeldir.

İslam’dan önce namaz:

İslam’dan önce namaz benzeri ritüellerin Musevi ve Hristiyanlarda da olduğu biliniyor. Kureyşli putperestlerin de namaz kıldıkları Kur’an’da ifade edilir. Kimi rivayetlerde günde 3 vakit, kimi rivayetlerde günde 5 vakit namaz kılarlarmış. Bu konuda İlahiyatçı Abdülaziz Bayındır’ın açıklamalarını izleyebilirsiniz:

Zerdüşt Dininde Namaz (geh):

Zerdüşt dininin İslam’dan yaklaşık 2500 yıl önceye uzanır. Zerdüştlerde aynı İslam’daki gibi namaz öncesi abdest vardır. Namaz-geh çağrısı zil çalarak yapılır. Örtünerek namaz kılarlar. Müslümanların Kur’an’dan sure okumaları gibi onlar da kitapları olan Avesta’dan sureler okurlar. Vakitleri:

Sabah/ Havaan

Öğlen/ Rapithwan

İkindi/ Uziren

Akşam/ Aiwisuthrem

Yatsı/ Ushaen.

İslam’la benzeşen sadece Namaz değildir. Oruç, Sinvat(Sırat) Köprüsü, Miraç, Cennet ve Cehennem Zerdüştlerde de mevcuttur.

Bu benzerliklerden dolayı İslamcılar Zerdüşt’ün peygamber olabileceğini söyler. Hatta kimileri Zerdüşt’ün İbrahim peygamber olduğunu iddia eder. Zerdüşt, dinler tarihinde en önemli şahsiyetlerden biridir. Adem, Nuh, İbrahim, Musa, İsa, Muhammed ve Buda’dan sonra en çok bilinen-konuşulan isimdir ki Allah’ın gönderdiğine inanılan hiçbir kitapta ne ismi geçer ne de kitabı. Peygamber olduğu düşünülmüş olsaydı, herhalde İlyas’tan, İsmail’den, Yunus’tan, Eyüp’ten ya da Salih’ten daha fazla bahsedilmeye uygun isimdi. İbrahim ise Zerdüşt diye bilinenin İbrahim olduğu belirtilmeliydi.  Belli ki bu yakıştırma, ortaya çıkan büyük benzerliklerin yarattığı kuşkuyu gidermeye yöneliktir.

Budist ve Hindularda Namaz:

Pek bilinmez ama Budist ve Hindularda da namaz kılınır. Onlar da namaz öncesi abdest alırlar. Hinduizm’in 3.500, Budizm’in 2.500 yıllık dinler olduğundan namaza İslam’dan önce sahip oldukları kesindir. Hindular güneş doğarken yaptıkları bu ritüele namaskara derler. Onların da kutsal tapınaklara haccı ve bu hacda yaptıkları say ve tavafları vardır.

Musevilerde Namaz:

Musevilerde namaz üç vakittir. Sabah: Şahrit, öğlen: Minha,  akşam: Arvit. Namaz öncesinde abdest alır, namazda 10 Emir’i, Tevrat’tan bölümleri okurlar. Namazın kılınabilmesi için 13 yaşından büyük en az 10 kişilik cemaat olmalıdır. Kadınlar sayılmaz ve zorunlu tutulmaz. Namaz sırasında başlarına kipa denilen takke giyerler.